Olympische Spelen in Tokio: waarom 'superschoenen' het debat over technologische doping hebben doen herleven

Op de Olympische Spelen in Tokio hebben atleten extreme prestaties geleverd die deels zijn toegeschreven aan deze geavanceerde schoenen, evenals een hightech baan waarop ze liepen.

Elaine Thompson-Herah, tweede van links, uit Jamaica, viert feest terwijl ze de finale van de vrouwen 200 meter wint, voor Christine Mboma, tweede van rechts, uit Namibië, op de Olympische Spelen van Tokio (AP)

Sinds de Olympische Spelen van Rio in 2016 zijn een hele reeks wereld-, nationale en persoonlijke atletiekrecords gebroken, dankzij wat wordt beschreven als superschoenen. Hoewel deze high-tech schoenen zijn geprezen voor het transformeren van atletiekevenementen, zijn ze ook bekritiseerd door puristen, die geloven dat het nieuwe schoeisel de atletiek heeft verpest.

Zelfs op de Olympische Spelen van Tokyo 2020 hebben atleten extreme prestaties geleverd die deels zijn toegeschreven aan deze geavanceerde schoenen, evenals aan een hightech baan waarop ze renden.

Critici stellen echter dat het gebruik van het superschoeisel, eerst ontwikkeld door de Amerikaanse multinational Nike en inmiddels overgenomen door meerdere concurrenten, neerkomt op ‘technologische doping’.

Wat zijn enkele van de records die zijn gebroken tijdens de Olympische Spelen in Tokio?

Op de 400 meter horden voor heren versloeg de goudwinnende Noorse Karsten Warholm het wereldrecord (dat hij zelf vorige maand neerzette) met een opmerkelijke 0,75 seconden. De Amerikaanse Sydney McLaughlin deed hetzelfde op de 400 meter horden voor dames. Bovendien braken zelfs de zilveren medaillewinnaars in dezelfde mannen- en vrouwenraces het vorige wereldrecord.

De Jamaicaanse Elaine Thompson-Herah, die goud won op zowel de 100 m als de 200 m sprint, brak een 33 jaar oud Olympisch record in de eerste en klokte de op één na beste tijd in de geschiedenis in de laatste. In het hinkstapspringen vestigde de Venezolaanse Yulimar Rojas - die goud won - een wereldrecord.

Joe Budden netto waard 2017

Eliud Kipchoge uit Kenia, de huidige wereldrecordhouder in marathonlopen, werd de derde persoon in de geschiedenis die twee opeenvolgende Olympische races won en de race op zondag eindigde in twee uur, acht minuten en 38 seconden.

Het debat over technologische doping ontstond nadat dezelfde atleet in 2019 in Wenen een verbazingwekkende prestatie had geleverd door een marathon in minder dan twee uur te lopen. Die timing werd echter niet erkend als het officiële wereldrecord marathon.

Wat zijn 'superschoenen'?

In 2017 deed Kipchoge zijn eerste poging om de barrière van twee uur te doorbreken, maar kwam 26 seconden tekort. Destijds geloofde men dat de versie van de schoen die hij droeg hem een ​​voordeel zou hebben gegeven.

Deze schoenen werden de Vaporfly Elite genoemd. De Vaporfly-schoenenreeks van Nike, zoals later is aangetoond door laboratoriumtests, helpt een atleet vier procent meer energie te besparen dan een concurrent die ze niet draagt.

Twee weken voor de prestatie van Kipchoge in Wenen, kwam de Ethiopische grote Kenesisa Bekele, een andere hardloper die de Vaporfly gebruikte, binnen twee seconden van het wereldrecord van de eerste. Een dag nadat de barrière van twee uur viel, brak de Keniaanse Brigid Kosgei het 16-jarige vrouwenrecord op de marathon van Chicago.

Later werden track spikes - schoenen met spikes eronder om hardlopers grip te geven - ook technologisch geavanceerder dan marathonschoenen voor hen, volgens een rapport in New Scientist. Volgens het rapport combineren zowel superschoenen als superspikes een uniek schuim met een stijve koolstofvezelplaat.

In tegenstelling tot traditionele spikes, die hebben geprobeerd de hoeveelheid tussenzoolschuim te verminderen om het gewicht en de energieabsorptie te verminderen, hebben superspikes een beter schuim dat in staat is om tot 80 tot 90 procent van de energie terug te geven aan de atleet - en dus handelen als een veer bij elke stap. De koolstofvezelplaat in superschoeisel wordt verondersteld om atleten een effectievere afzet te geven.

World Athletics, het bestuursorgaan voor atletiek- en veldsporten, keurt superschoenen goed, maar met voorschriften voor schuimdikte en andere parameters, volgens een AFP-rapport.

Samen met superschoenen wordt aangenomen dat de baan die speciaal voor Tokio is ontworpen en waarop de atleten renden, hun snelheid heeft verhoogd. Volgens de New Scientist is de baan, waarvan het oppervlak drie jaar nodig had om te worden voltooid, afgesteld om schokabsorptie en energieteruggave mogelijk te maken - werkend als het schuim in superspikes.

Dus, wat verklaart de 'technologische doping'-klacht?

Hoewel de technologische vooruitgang in schoenen door velen werd verwelkomd vanwege het transformerende effect dat ze hebben gehad op atletiek- en veldevenementen, zijn er anderen die minder enthousiast zijn.

Sommige atletiekpuristen houden vol dat hardlopen alleen menselijke inspanning mag inhouden, niet een combinatie van menselijke inspanning en technologie. In wezen beweren ze dat atleten moeten worden beloond voor hun inspanningen, en niet voor hun keuze van schoeisel.

Het debat is vooral geladen als het gaat om topsport, waar zelfs een klein verschil in technologie de beslissende factor kan zijn in strakke races. Critici vragen zich af hoe het mogelijk zou zijn om de individuele inspanning van een atleet in een race nauwkeurig te beoordelen door deze te scheiden van de boost die wordt ontvangen van high-tech schoenen.

Er blijven ook zorgen over de hoge kosten van superschoenen - die de kans dat armere atleten uitblinken in atletiek effectief zouden kunnen wegnemen.

In een eerdere versie van het artikel stond dat Eliud Kipchoge uit Ethiopië komt. De fout wordt betreurd

Deel Het Met Je Vrienden: