Uitgelegd: generaal Franco en de opgraving van een wrede fase in de geschiedenis van Spanje

De herinnering aan Franco's 36-jarige regime tussen 1939 en 1975, en de Spaanse Burgeroorlog (1936-39) die hem aan de macht bracht, blijven tot op de dag van vandaag emotionele onderwerpen in Spanje.

Een bezoeker maakt een foto bij het mausoleum van de Vallei van de gevallenen nabij El Escorial, buitenwijk van Madrid, Spanje, dinsdag 24 september 2019. Het Spaanse Hooggerechtshof heeft geoordeeld dat de tijdelijke socialistische regering de overblijfselen van de voormalige dictator Gen. Francisco Franco. (AP-foto)

Dinsdag oordeelde het Hooggerechtshof van Spanje in het voordeel van het regeringsplan om de stoffelijke overschotten op te graven van voormalig dictator Francisco Franco, na wiens dood in 1975 Spanje overging van een autoritaire staat naar een constitutionele monarchie.

De herinnering aan Franco's 36-jarige regime tussen 1939 en 1975, en de Spaanse Burgeroorlog (1936-39) die hem aan de macht bracht, blijven tot op de dag van vandaag emotionele onderwerpen in Spanje.

De Spaanse krant El País heeft in haar hoofdartikel de zich ontvouwende gebeurtenissen het einde genoemd van een onbegrijpelijke anomalie in een democratie, waarin een dictator meer dan 40 jaar mocht blijven in een monument dat hij zelf bouwde om zijn regime te verheerlijken.

paramore nettowaarde

De Spaanse burgeroorlog

Het conflict, in het Spaans bekend als de 'Guerra Civil', zette de democratisch gekozen republikeinse regering van Spanje op tegen troepen onder leiding van generaal Francisco Franco, die in 1939 de macht greep na drie jaar brute oorlogvoering waarbij meer dan 5 lakh omkwamen.

Franco werd gesteund door nazi-Duitsland en fascistisch Italië, evenals door conservatieve elementen in Spanje. De Republikeinse regering werd geholpen door de Sovjet-Unie en door vrijwillige troepen uit democratische landen in Europa en de VS.

De grote Europese democratieën van die tijd, Groot-Brittannië en Frankrijk, schrokken terug om de Spaanse Republikeinse regering officieel te helpen, ondanks de massale steun van Duitsland en Italië aan Franco. De burgeroorlog wordt dan ook door velen beschouwd als een van de belangrijkste voorboden van de Tweede Wereldoorlog.

Franco's regel

Nadat hij in 1939 de heerser van Spanje was geworden, handhaafde Franco de neutraliteit van het land in de Tweede Wereldoorlog, maar bleef hij beminnelijk met de Asmogendheden die hem hadden geholpen aan de macht te komen.

Franco's eerste jaren in functie waren bijzonder repressief. Duizenden politieke tegenstanders werden door militaire tribunalen naar de gevangenis gestuurd en er vonden executies door vuurpelotons plaats. Het openbare gebruik van regionale talen zoals Catalaans en Baskisch was verboden en het katholieke christendom was de verklaarde staatsgodsdienst. Vakbonden werden verboden. Echtscheiding en abortus werden ook verboden.

Tegen het einde van zijn heerschappij versoepelde Franco zijn greep op de macht, en zijn anticommunistische houding bracht hem dichter bij de VS en zijn bondgenoten tijdens de Koude Oorlog. De laatste twee decennia van zijn heerschappij zagen een revisie van de Spaanse economie.

In 1969 riep Franco de verbannen koninklijke Juan Carlos I uit tot zijn officiële opvolger na zijn dood. De laatste ontmantelde de autoritaire structuur van Spanje na de overname in 1975, en herstelde Spanje tot een constitutionele monarchie met meerdere politieke partijen.

sia nettowaarde

Mis het niet uit Explained: waarom RBI beperkingen heeft opgelegd aan een coöperatieve bank, wat gebeurt er nu?

De opgraving van de stoffelijke resten van Franco

Na zijn dood in 1975 werd Franco begraven in de Valle de los Caídos, een staatsmausoleum dat tijdens zijn bewind met dwangarbeid werd gebouwd en waar 33.000 slachtoffers van de Spaanse Burgeroorlog begraven liggen.

In de jaren daarna, toen de democratie sterker werd in Spanje, ontstonden er oproepen om de stoffelijke resten van de dictator te verplaatsen naar een minder eervolle plek. In 2018 stemde het Spaanse parlement ermee in om de stoffelijke resten van Franco op te graven. De plannen van de regering werden echter belemmerd door protesten van de familie van de voormalige dictator en ook door kerkelijke autoriteiten. De beslissing van het Hooggerechtshof van dinsdag heeft nu de meeste obstakels op het pad van de regering weggenomen, en de katholieke kerk heeft ook ingestemd met de uitspraak.

De Spaanse Socialistische Arbeiderspartij (PSOE), die de Spaanse minderheidsregering leidt, is van plan de stoffelijke resten van Franco vóór de volgende algemene verkiezingen in november van dit jaar naar een minder prominente locatie te verplaatsen. Hoewel analisten geloven dat de stap het lot van de PSOE bij de verkiezingen zou kunnen verbeteren, zou het ook extreemrechts in Spanje kunnen stimuleren, voor wie het mausoleum van Franco de afgelopen jaren een verzamelpunt is geworden. Bij de laatste verkiezingen in april van dit jaar behaalde de ultranationalistische Vox-partij 10% van de stemmen, een primeur voor ultrarechts sinds de dood van Franco.

Deel Het Met Je Vrienden: